E-learning als brug naar de praktijk

E-learning is hot, maar hoe zet je het effectief in? Veel trainers gebruiken e-learning om deelnemers vóór de training aan het werk te zetten, zodat ze tijdens de training sneller en effectiever kunnen oefenen. Wij doen dit andersom: eerst de training en dan de e-learning. In dit blog leg ik uit waarom wij dat zo doen en geef ik praktische tips.

E-learning vooraf: het ligt zo voor de hand

Met e-learning kun je deelnemers vóór een training opdrachten laten maken en materiaal laten bekijken. Ze bekijken voorbeelden, uitlegfilmpjes en animaties, beantwoorden vragen, lossen puzzels op en ga zo maar door. Hierdoor komen ze op een hoger niveau binnen en kun je tijdens de training sneller en effectiever werken. Je hebt geen uitleg meer nodig en deelnemers kunnen meteen oefenen. Dat lijkt super aantrekkelijk.

Maar deelnemers opdrachten laten maken vóór de training heeft ook een nadeel: niet alle deelnemers doen het. Wanneer je ze vraagt een kort filmpje te bekijken en het belang ervan benadrukt, doen de meesten dat nog wel. Maar wanneer je meer vraagt, ontstaan er verschillen tussen mensen. Sommige mensen duiken er meteen in, anderen komen er niet aan toe. Dit is net als bij ander ‘huiswerk’ dat je opgeeft voor de training.

Daar komt bij dat deelnemers niet allemaal evenveel opsteken van voorbereidende opdrachten. Wie al veel ervaring heeft, kan uitleg en voorbeelden goed plaatsen en leert veel. Maar wie nog weinig heeft meegemaakt, vindt een uitleg al snel betekenisloos. De inhoud haakt nog niet aan eigen ervaringen.

Veel copiloten vinden het lastig om iets tegen de gezagvoerder te zeggen als ze vermoeden dat hij een fout maakt. Daarom krijgen ze een training assertiviteit. Onderzoekers hebben gekeken wie daar het meest van opsteekt. Dat zijn copiloten die al drie keer een bijna-crash hebben meegemaakt die werd veroorzaakt door de gezagvoerder. Zij zijn ‘bewust onbekwaam’ en realiseren zich dat ze de bijna-crash hadden kunnen voorkomen door hun mond open te doen. Hierdoor leren ze meer van een training assertiviteit dan copiloten die nog geen bijna-crash hebben meegemaakt. Je vindt het hele onderzoek hier.

E-learning vooraf vergroot verschillen uit

Wanneer je e-learning voor de training geeft, loop je dus de kans dat de verschillen tussen deelnemers groter worden. Zelfverzekerde en ervaren deelnemers komen goed voorbereid naar de training. Onzekere en onervaren deelnemers hebben weinig opdrachten gemaakt of hebben er weinig van opgepikt Dat merk je wanneer je wilt beginnen met oefenen. Dan krijg je vragen over dingen die al in de voorbereidingsstof zaten of je merkt dat maar een deel van de groep zich bemoeit met discussies en goede feedback geeft.

De vraag is: wat doe je dan? Leg je de stof van de e-learning nog een keer uit, zodat ook de onzekere of onervaren deelnemers kunnen aanhaken? Als je dat doet, loopt je programma geheid uit en balen de deelnemers die zich wel hebben voorbereid. Of denk je ‘eigen schuld, dikke bult’ en ga je door met de deelnemers die zich wel hebben voorbereid? In dat geval krijg je een tweedeling in de groep. De deelnemers die het allemaal snappen, willen met elkaar oefenen en mijden de onzekere of onervaren deelnemers. Kortom, met uitgebreide e-learning vooraf krijg je problemen in de training.

E-learning na afloop als brug naar de praktijk

De afgelopen twee jaar hebben we geëxperimenteerd met e-learning ná de training. Dat lijkt goed te werken. In de training zelf zorgen we ervoor dat alle deelnemers op hetzelfde niveau komen. Met de ‘glijbaan’ laten we iedereen ervaren what’s in it for them. Deelnemers zijn dan optimaal gemotiveerd om te leren. Vervolgens bouwen we in de trap aan succes. Hierdoor krijgen de deelnemers meer kennis en inzicht, meer vaardigheden en meer vertrouwen in hun eigen kunnen.

Aan het eind van de training zijn de deelnemers dan gemotiveerd om de stof toe te passen en zitten ze ergens tussen bewust onbekwaam en bewust bekwaam in. Dat betekent dat ze een aantal vaardigheden enigszins kunnen toepassen, maar vanzelf gaat het nog niet. En dan komt de e-learning om de hoek, want wij gebruiken die om de brug te slaan tussen onze train de trainer en de toepassing. Daarvoor hebben we een elektronische leeromgeving gebouwd die uit drie elementen bestaat. Een vierde element hadden we al, los van de leeromgeving.

1. Korte uitleg van de theorie

Van alle onderdelen in de training hebben we korte uitlegfilmpjes gemaakt – de meeste zijn een minuut of zeven. De uitlegfilmpjes behandelen dezelfde stof als in de boeken en in reader staat. Maar deelnemers geven aan dat ze de filmpjes toch enorm waarderen, want daarmee krijgen ze de stof weer scherp. Dat helpt ze als ze de stof willen gaan passen.

2. Voorbeelden

We hebben opnames met voorbeelden van vrijwel alle vaardigheden die de deelnemers leren. Hoe voer je een gesprek met een opdrachtgever, hoe begeleid je de ‘confronterende start’, wat doe je met weerstand? De filmpjes zijn ondertiteld vanuit de theorie, zodat de deelnemers herkennen wat de trainer doet. Daardoor wordt de stap naar hun eigen praktijk kleiner: ze zien letterlijk voor zich wat ze kunnen doen.

In de voorbeeldfilmpjes gaat lang niet alles perfect. Dat laat ik ook zien met de ondertitels, bijvoorbeeld: ‘De trainer vergeet hier de brug.’ Deelnemers waarderen dat: ze zien dat het geen ramp is als je iets vergeet. En als het wél erg is, zien ze hoe je die fout herstelt.

3. Toepassingsvragen

Per onderwerp kunnen deelnemers meerkeuzevragen beantwoorden. De vragen komen uit de praktijk. Dit is bijvoorbeeld een vraag over het gesprek met de opdrachtgever.

De opdrachtgever zegt: ‘We moeten echt klantgerichter worden. Ik denk dat het belangrijk is dat tussen de oren komt dat het de klant is waar we het voor doen!’ Wat is de juiste vervolgvraag?

A. Stel dat ik de training gegeven heb, wat is er dan anders?
B. Wat hoop je dat de training oplevert?
C. Heb je een voorbeeld wanneer mensen nu niet klantgericht zijn en het wel zouden moeten zijn?
D. Wat levert het jullie bedrijf op als de medewerkers klantgerichter zijn?

Ik bedenk de toepassingsvragen vanuit de praktijk. Waar lopen deelnemers in de praktijk tegenaan en hoe kan ik daar een helpende vraag van maken? Het zijn dus ook geen ‘examenvragen’ maar vragen die deelnemers helpen om de stof te vertalen naar de praktijk. Juist als je ze verkeerd beantwoordt, leer je van de toelichting.

4. Opnames van deelnemers

Tot slot leren deelnemers ook veel door zichzelf te observeren. In onze opleidingen zitten minitrainingen met feedback en herkansingen en die nemen we altijd op. We zetten de opnames niet op de elektronische leeromgeving, maar we geven ze wel aan de deelnemers, zodat ze kunnen zien wat ze doen. In dit artikel op LinkedIn kun je lezen hoeveel deelnemers daarvan opsteken.

En werkt dat echt?

En slaat e-learning dan echt een brug naar de praktijk? Ik kwam een artikel uit 2005 tegen waarin twee wetenschappers die vraag onderzoeken. Beiden werken aan een medische faculteit waar osteopaten worden opgeleid. Dat gebeurt op een vrij traditionele manier.

1. De studenten observeren een docent die voordoet hoe je een schouderklacht behandelt, terwijl hij uitlegt wat hij precies doet.
2. De studenten oefenen in tweetallen en maken zich de procedure zo eigen.

De onderzoekers denken dat studenten zo wel nieuwe vaardigheden leren, maar niet het vertrouwen opbouwen dat ze nodig hebben om die vaardigheden toe te passen in de praktijk. Hun self-efficacy beliefs blijven dus te zwak. En dat zal ertoe leiden dat de studenten hun vaardigheden onvoldoende durven gebruiken in de praktijk. Om dit probleem aan te pakken, voegen de onderzoekers twee fases toe aan de traditionele manier van trainen: elearning en een extra opdracht.

3. De studenten oefenen de procedure zelfstandig met behulp van een checklist en een video-opname. Ze oefenen totdat ze de procedure denken te beheersen.
4. Tot slot verrichten studenten de procedure op een instructeur. Die vertelt of ze het goed doen en geeft waar nodig suggesties voor verbetering.

E-learning als brug naar de praktijkOm te onderzoeken of de e-learning wat toevoegt, meten de onderzoekers na elke trainingsfase de self-efficacy beliefs van studenten. Hoeveel vertrouwen hebben ze dat ze de behandeling kunnen toepassen in de praktijk? Na fase 1 en 2 (de traditionele training) zijn hun self-effcicay beliefs inderdaad nog zwak: 30%. Maar na fase 3 (de e-learning) zitten hun self-efficacy beliefs op 75% en na fase 4 zelfs op 85%. Dat is heel hoog en betekent dat de studenten na de e-learning volop vertrouwen hebben in hun nieuwe vaardigheden.

Bij de eindmeting blijkt bovendien dat de studenten de osteopatische procedure goed beheersen. De onderzoekers melden namelijk dat in fase 4 nog maar 1 student echte fouten maakt. De overige 82 studenten doen het zo goed dat de instructeur hun geen suggesties voor verbetering hoeft te geven.

Aan de slag met e-learning

Veel trainingen stoppen na de oefening in de training. Als trainer kun je dan vaak best tevreden zijn. De deelnemers zijn actief aan het werk geweest en het lijkt erop dat ze de stof al aardig beheersen. Maar als het hierbij blijft, zullen de deelnemers weinig toepassen. Ze hebben er nog niet voldoende vertrouwen in. Het is dus belangrijk dat de deelnemers doorgaan met oefenen. Een elektronische leeromgeving biedt dan uitkomst.

Wil je aan de slag met e-learning? Ga het gewoon doen! Zelf zat ik er nogal tegenaan te hikken. Het leek me een heel gedoe om een elektronische leeromgeving te bouwen, maar dat is me meegevallen. Sterker nog, ik vind het nu best leuk om ermee bezig te zijn. Dit is hoe ik het heb aangepakt.

1. Nadruk op de inhoud

Ik wilde graag alles zelf doen en ben dus niet voor een fancy vormgeving gegaan. In de uitlegfilmpjes sta ik naast de flap-over te vertellen, net als in een training. Wanneer je filmpjes voorafgaand aan je training gebruikt, is dit niet de beste binnenkomer, want mensen gaan ook op de vorm af. Maar wanneer ze de filmpjes ná de training zien, kennen ze je al en vinden ze de vormgeving minder belangrijk. Ze zijn dan gemotiveerd door de inhoud.

2. Geluid is cruciaal

Het geluid is heel belangrijk. Mijn eerste batch filmpjes had ik zonder extra microfoon opgenomen. Ik had het zelf getest en vond het prima te verstaan, maar een deelnemer vertelde me dat het geluid op haar computer heel zacht was. Kennelijk werken niet alle computers hetzelfde. Daarom heb ik de filmpjes afgelopen maanden opnieuw opgenomen, dit keer met een extra microfoon. Ik heb ook twee lampen aangeschaft voor beter licht, maar daar ben ik nog niet tevreden over.

3. Zelf knippen en plakken

Ik gebruik Windows Moviemaker om filmpjes te knippen en ondertitelen. Dat leek me ingewikkeld, maar met wat uitleg op YouTube had ik het in een uurtje onder de knie. Nogmaals: het is niet fancy, maar wel functioneel.

4. Een goed platform

Als platform gebruik ik A new spring en daar ben ik erg tevreden over. Het kost wel even tijd om het onder de knie te krijgen, maar het is makkelijk in gebruik en ze hebben een geweldige helpdesk. Wanneer ik een vraag mail, heb ik vaak al binnen 3 uur antwoord. En het antwoord is ook altijd aardig (nooit: ‘Lees de manual, sukkel’, terwijl dat best wel eens aan de orde is).

Ook zo leren trainen?

Wil je ook zo leren trainen? Dan is de vakopleiding Train de trainer misschien wat voor je of de opleiding Didactisch meesterschap.

11 gedachten over “E-learning als brug naar de praktijk”

  1. Hoi Karin, Mooi stuk. Ik geniet altijd van jouw blogs en mailings. Altijd goed en vaak met een nieuwe invalshoek. Ook nu ben ik het (deels) met je eens.

    Sinds bijna 15 jaar train ik deelnemers op klantgerichtheid en verkoop. Sinds 2010 doe ik dat blended. Ik geloof zeker in e-learning na afloop van de training (gekoppeld aan een praktijkopdracht). En ik geloof in e-learning vooraf. Veel van mijn klanten zijn professionals in zakelijke dienstverlening. Zij beschouwen zichzelf niet als verkopers en willen zeker niet zo worden beschouwd. ik bied ze de vragenmethodiek; FOPEN. Niet heel complex, maar je moet em wel even snappen. Deze e-learning krijgen zij vooraf. Uiteraard is het dan ook zo dat dit leerproces met een heterogene groep uitdagender is. Maar dat is in fysieke training ook zo. Ik herken dat veel deelnemers de e-learning vooraf niet doen. Bij in-company stel ik het verplicht. Vaak starten we met een kick-off (webinar – synchroon) waarin ik het nut en de noodzaak van e-learning uitleg. In de training zijn ze welkom als ze de e-learning hebben gedaan. Mijn collega monitort of het gebeurt en neemt contact op als de opdracht niet wordt gedaan. In incidentele gevallen, betrekken we management erbij. Meestal lukt het dan. Aan het einde van de e-learning (voorafgaand aan training) hebben we een soort toets. Hiermee checken we of de deelnemer de methodiek snapt. Als dit niet zo is, dan heb ik dat in mijn overzicht en kan in de training extra aandacht schenken daar waar nodig. Sinds dat ik werk op deze manier, merk ik dat deelnemers de FOPEN beter doorgronden en kunnen toepassen. E-learning na afloop maakt het dan af. Overigens maak ik daarbij veelal gebruik van Online video respons oefeningen: http://www.webcamoefeningen.nl De deelnemers kunnen dan de cruciale momenten uit een gesprek online asynchroon oefenen.

    We beraden ons op een nieuw onderzoek naar onze e-learning. Door jouw artikel zal ik een vraag gericht op self-efficacy beliefs daarin meenemen. Thanks!

    Beantwoorden
  2. Beste mensen,
    dank voor jullie reacties. Ik kan me voorstellen dat je er anders over denkt, Joitske. De aanpak van Werner lijkt me ook heel effectief en zorgvuldig. En Nienke, veel succes!

    Beantwoorden
  3. Misschien leuk om als leerling van Karin hier mijn ervaring te delen. Ik heb zelf ook trainerservaring waarbij gewerkt wordt met e-learning vooraf. Los van het feit dat inderdaad niet alle cursisten dit doen, ervaar ik nu zelf hoe het is wanneer het e-learning gedeelte achteraf wordt gegeven. Wat daar bijzonder fijn aan is, is dat de theorie die je soms in de bijeenkomsten krijgt bijzonder veel is. Aan het eind van een dag, is het moeilijk reproduceren wat aan het begin is verteld. Ondersteuning achteraf biedt veel “ah-ha!” momenten. Het kwartje valt…. Daarnaast maakt Karin veel gebruik van voorbeeldfilmpjes uit trainingen die inderdaad niet altijd optimaal verlopen. Dat is heel prettig om te zien. Je kan hierbij jezelf testen, (zag ik ook al dat dit niet handig was?) en het geeft vertrouwen om te zien dat iemand zich ook uit een “onhandige” situatie kan redden. Als laatste, ik merk bij mezelf dat beeld soms 100x meer doet dan woorden. En nee, dat hoeft er niet gelikt uit te zien. Maar iets wat je ziet, sla je beter op dan iets wat je leest. Zeker als dit gelinkt wordt aan die eerdere ah-ha! momenten. Behalve dat ik dus de voordelen zie van e-learning achteraf, wil ik dan ook zeker pleiten voor het gebruik van beeldmateriaal bij het gebruiken van deze vorm. In tegenstelling tot sommige trainingen die ik heb gevolgd waarbij je in het e-learning gedeelte alleen maar nog meer lappen tekst moest doorworstelen. Ik ga dus zelf hiermee aan de slag!

    Beantwoorden
  4. Karin, weer een mooi en interessant artikel.

    Ik ben zelf een groot voorstander van digitale leeromgevingen omdat het zoveel meer biedt dan alleen de klassikale training. Soms is alleen digitaal zelfs voldoende.

    Ik zie juist wel groot nut in e-learning vooraf. Ik zet een e-learning vooraf in om het start niveau van de verschillende cursisten zo veel mogelijk gelijk te trekken.

    Je hebt gelijk dat niet iedereen de “vooraf e-learning” maakt en wie het niet maakt staat dan met 1 – 0 achter. Toch is het totale niveau van de groep veel meer gelijk getrokken en dat zie ik als een voordeel.

    En, ‘nee’ ik ga niet de stof van de e-learning in de groep herhalen. Misschien wel even tussendoor 1 op 1. Men blijft hierin verantwoordelijk voor zijn/ haar eigen acties.

    Beantwoorden
  5. Fijn artikel, dank! Ook aanleiding om naar http://www.anewspring.nl te kijken. Lijkt compleet en aantrekkelijk geprijsd. Mag ik vragen, hoe ben je tot de keuze hiervoor gekomen? Is er een vergelijkingssite? (ik kan er in elk geval geen vinden). En heb je ook buitenlandse aanbieders van platforms bij het keuzeproces betrokken?

    Beantwoorden
  6. Beste Max,
    ik heb voor anewspring twee andere aanbieders bekeken en uitgeprobeerd. Die hadden allebei dingen die ik niet handig vond. Toen kwam ik anewspring tegen en dat werkte goed. Ik ben die dus gaan gebruiken en steeds enthousiaster geworden, mede vanwege de goede helpdesk. Maar ik ben niet heel grondig te werk gegaan. Ik ken geen vergelijkingssite en ik heb geen buitenlandse aanbieders verkend. Begrijp ik goed dat jij er ook mee aan de slag wil? Leuk als je me laat weten voor welke jij kiest en waarom.

    Beantwoorden
  7. Dank voor je reactie Karin. Ik kreeg overigens hiervan geen mail ter notificatie, maar keek (toevallig) zelf ?.

    Ja, ik wil zeker hiermee aan de slag. Als beginnend trainer (met eigen programma) en heb me de afgelopen tijd flink verdiept in het fenomeen training. Het is me wel duidelijk dat het voor- en natraject zo mogelijk belangrijker zijn dan de training zelf. Althans, live training is ‘slechts’ een schakel in het leertraject.

    Tal van zaken daarin zijn natuurlijk ook ‘ouderwets’ op te lossen, maar aangezien video veelal The Holy Grail is -en er ook veel andere zaken geautomatiseerd kunnen worden- is een online leeromgeving een erg voor de hand liggend keuze voor het voor- en natraject.

    Zo’n online leeromgeving kun je overigens ook prima zelf onderhouden en hosten; ze zijn er kant en klaar, bijvoorbeeld als plugin in WordPress, met alle denkbare toeters en bellen. Maar het voordeel van, bijvoorbeeld, A New Spring is hun expertise en helpdesk. Zeker voor de eerste 1-2 jaar is het fijn als je daarop kunt leunen. Daarna kun je weer verder zien 🙂

    Whatever, het is natuurlijk een enorme aanbeveling voor A New Spring dat het jou, als superexpert, zo goed bevalt. Ik ben zelf zo’n type dat eerst alles moet hebben gezien en uitgezocht voor ik een keuze maak. Maar misschien moest ik dat hier maar eens opzij zetten ?.

    Beantwoorden
  8. Ik heb gezocht naar vergelijkende sites rond Learning Management Systems, met wat uitleg. Voor wie het interessant vindt:
    • 5 Best Learning Management System (LMS) 2018: https://fitsmallbusiness.com/best-lms-learning-management-system
    • Best LMS Reviews & Comparisons | 2018 List of Expert’s Choices: https://learning-management-system.financesonline.com
    • Best LMS Software | 2018 Reviews of the Most Popular Systems: https://www.capterra.com/learning-management-system-software/#infographic

    Beantwoorden

Plaats een reactie