Trainer? Neem de ruimte

Waarschuwing vooraf

Acht jaar geleden schreef ik onderstaand blog over het onderzoek van Amy Cuddy naar ‘power poses’. Dat was destijds vernieuwend en leek veelbelovende handvatten op te leveren voor trainers. Helaas zijn alle pogingen om de onderzoeksresultaten van Cuddy te herhalen sindsdien stukgelopen (zie https://en.wikipedia.org/wiki/Power_posing). Het lijkt dan ook handig om het blog hieronder met de nodige korrels zout te nemen. Veel dank aan Bram Hoonhout van Universiteit Leiden die me hierop wees.

Karin de Galan, 25 augustus 2021

Ik vind het altijd fijn om ruim van te voren in mijn trainingslokaal te zijn. Dan zet ik alles rustig klaar, schrijf mijn flappen, neem een kopje koffie. Mijn ideaal is dat ik net klaar ben, op mijn horloge kijk (‘komen ze nog?’) en dat dan de eerste deelnemer binnenkomt. Maar laatst kwam er al een deelnemer binnen toen ik nog maar net begonnen was. Het was koud buiten en natuurlijk vond ik het goed dat ze in de zaal ging zitten lezen terwijl ik verder ging met voorbereiden.

Dus ik ging flappen schrijven terwijl zij daar zat te lezen. En ik legde de boeken neer terwijl zij daar zat te lezen. En ik pakte mijn kopje koffie terwijl zij daar zat te lezen. Ik kon álles precies zo doen als ik normaal deed en toch voelde het niet prettig. Ik voelde me minder vrij in mijn voorbereiding, beknot doordat zij in de ruimte zat. En ik had het idee dat ik daarna minder goed startte, minder lekker in mijn vel zat. Beetje kinderachtig vond ik dat van mezelf – kon ik dat nou niet loslaten?

Amy Cuddy: dat kan kloppen!

Op de dag zelf vond ik het dus behoorlijk stom dat ik me dat zo aantrok, Maar voilá, nu heb ik een TED-video van Amy Cuddy ontdekt die verklaart waarom ik me zo voelde. Want het kan inderdaad helpen om de ruimte voor jezelf te hebben voordat je een training start. Niet zozeer vanwege de praktische zaken (ja, het is fijn dat je de flappen geschreven hebt), maar vanwege het niveau van testosteron en cortisol in je bloed! Hieronder kun je ontdekken hoe dat zit. Het filmpje duurt trouwens 20 minuten, dus je kunt ook de samenvatting lezen.

Samenvatting video Amy Cuddy

In groepen zie je vaak een verschil tussen mensen die gemakkelijk ruimte innemen en zelfverzekerd overkomen en mensen die weinig ruimte innemen en onzeker overkomen. Het verschil blijkt samen te hangen met het niveau van hormonen in hun bloed. De ‘leiders’ hebben veel testosteron en weinig cortisol in hun bloed. Ze voelen zich op hun gemak, mogen ‘er zijn’ en reageren rustig op stress. Mensen die weinig ruimte innemen scoren laag op testosteron en hoog op cortisol. Ze zitten met benen en armen gekruist, als ze iets willen zeggen, is hun stem zacht of zeggen ze niks.

Het niveau van bepaalde hormonen in je bloed bepaalt dus je non-verbale gedrag. En nu komt de clou: het werkt ook andersom! Je non-verbale gedrag heeft tevens effect op het niveau van testosteron en cortisol in je bloed. Wanneer je 2 minuten breeduit gaat zitten en doet alsóf je de leider bent, stijgt je testosteron en daalt je cortisol! Andersom geldt dat ook: ga kleintjes zitten, en je testosteron daalt en je cortisol stijgt.

Tot slot hebben ze dit getest in sollicitatiegesprekken. Een deel van de sollicitanten pepte zichzelf 2 minuten op, een deel moest 2 minuten ‘klein’ gaan zitten. Wat bleek? De sollicitatiecommissie koos zonder meer voor de opgepepte groep. Hoewel de sollicitanten inhoudelijk even sterk waren, kwamen de ‘opgepepte‘ mensen veel prettiger over: ontspannen, enthousiast, authentiek, assertief

Waarom ik last had van de rustige deelnemer in de zaal

Wanneer je voor de groep staat, wil je voelen dat je mag zijn wie je bent: relaxed en in control, enthousiast en authentiek. Na 25 jaar trainen lukt me dat vrijwel altijd bij de start en door deze video realiseer ik me hoe belangrijk de voorbereiding daarbij is. Ik dacht altijd dat het ging om de praktische zaken – dat ik de flappen klaar wilde hebben en de stoelen in een goede kring.

Maar blijkbaar breng ik daarmee ook mijn testosteron en cortisol op het goede niveau! Dus hoe stil die deelnemer ook zat te lezen, ze zat in míjn ruimte en daardoor kon ik zelf minder ruimte innemen. En kennelijk had dat effect op mijn hormonen, want ik voelde me minder relaxed bij de start.

‘Fake it till you make it’

Het werkt dus om twee minuten ‘ruimte in te nemen’ voordat je start met een training. Dat kun je doen zoals ik het doe (flappen schrijven, materiaal klaar leggen), maar het kan natuurlijk ook heel anders. Bijvoorbeeld:

  • Loop rond in je zaal en doe als die van jou is.
  • Sta stevig voor de lege stoelen en vertel alvast een stukje van je introductie. Gebruik je stem, beweeg, loop heen en weer.
  • Zet lekkere muziek op en dans even lekker of zing hard mee.

Doordat je dit doet, stijgt je testosteron, daalt je cortisol en straal je meer leiderschap uit. Je zult je lekkerder voelen en de groep zal je gemakkelijk accepteren.

En ‘fake it till you become it’

Deze acties hoeven niet meteen te werken. Je neemt ruimte in, maar je voelt je toch nog klein. Je start alsof je ‘in control’ bent, maar van binnen zit je te bibberen. Die reactie krijgt Amy Cuddy ook: ‘Ik voel me een bedrieger als ik zo doe!’ In het tweede deel van de video vertelt ze daarom een persoonlijk verhaal. Ze beschrijft hoe ze zolang ‘alsof deed’ dat het op een gegeven moment echt werd. Van ‘fake it till you make it’ ging ze dus naar ‘fake it till you become it’.

En dat is herkenbaar als trainer, vind je niet? Je kunt starten met een groep en je stiekem wat onzeker voelen, maar je zeker voordoen. En dan krijg je de bevestiging terug van de deelnemers: zij accepteren je in je trainersrol. Vanaf dat moment vergeet je vaak je onzekerheid en ga je gewoon aan het werk. Totdat je je op een gegeven moment met een schok realiseert: ik speel niet meer de trainer, ik bén het. Ik zit ‘erin’, ik ben in de flow!

Waarom ik de video ook interessant vind

Ik vind de video van Amy Cuddy intrigerend – niet alleen vanwege haar boodschap, maar ook omdat ik haar 18 minuten lang onzeker vind overkomen. Ze heeft een goed verhaal, maar ze is ook gehaast, moet elke keer slikken, zegt veel ‘so’ om de tijd op te vullen. Dat verandert pas als ze vertelt over haar persoonlijke ervaring en even ‘breekt’. Dan krijgt ze een groot applaus. Pas dan is er contact met de zaalen lijkt het alsof ze er van zichzelf mag zijn.

De eerste 18 minuten lijken dus ‘fake it till you make it’. Pas tegen het eind lijkt ze het zelf te geloven en is het ‘fake it till you become it’. Er gebeurt dus ter plekke waar ze over vertelt; en dat vind ik fascinerend. Als ze er echt mag zijn van zichzelf, gaat ze dat misschien nog wel eens benoemen in haar verhaal. Ik ben benieuwd of je dat herkent; reacties zijn welkom hieronder!

Meer weten?

Wil je leren hoe je als trainer omgaat met belemmerende gedachtepatronen? Je leest er meer over in Goed voor de groep.

17 gedachten over “Trainer? Neem de ruimte”

  1. Laat ik nou een paar dagen geleden deze TedTalk gevonden en gedeeld hebben en er met evenveel fascinatie naar hebben zitten kijken. Het raakte mij vooral in mijn onzekerheid om mezelf als trainer te verkopen. Na het zien van deze Talk voelde ik meteen veel meer power om me met meer ruimte aan (nieuwe) opdrachtgevers te gaan presenten. Als de houding goed is, dan komt mijn verhaal er ook veel beter uit.

    Beantwoorden
  2. Wat een herkenbaar verhaal Karin, ik heb dat zelf ook ooit meegemaakt met eenzelfde gevoel van ongemak. Sindsdien vraag ik een te vroege deelnemer altijd om in de lobby een kop koffie te nemen – zodat ik me goed kan voorbereiden in de zaal. En dat begrijpt zo iemand dan natuurlijk meteen!

    Beantwoorden
  3. Ik probeer me ook altijd even in de ruimte voor te bereiden en heb dan ook ‘last’ van een vroege deelnemer en ook altijd gedacht dat ik niet zo ‘kleinzielig’ daarover moest doen.
    De TedTalk had ik al ontdekt en gekoppeld aan mijn artikel over de kracht van lichaamstaal en aan een nichtje met vrees voor haar afstudeergesprek doorgestuurd.
    Maar….zelf had ik nooit de verbinding gelegd met mijn eigen ongemak voorafgaand aan een training en dat is dan weer een eyeopener. Dank!

    Beantwoorden
  4. Herkenbaar maar in mijn werk als docent op een Hogeschool, ook lastig. Hoe krijg ik mijn testosteron op peil as trainer als de studenten al in het lokaal zijn, of voor het lokaal staan, als ik kom.
    NB soms hebben we lessen achterelkaar aan en moet ik van ‘ver’ komen.
    Nog tips?

    Beantwoorden
    • Beste Meiny,
      leuke vraag, dank!
      Dit doet me denken aan een beruchte geschiedenislerares die ik in de tweede klas kreeg. Zij gooide de deur van het lokaal open, positioneerde zich in de deuropening en zei in de inmiddels doodstille klas: ‘Alles wat je over mij gehoord hebt, is wáár…!’ Over hoge testosteron gesproken… Ik stel me zo voor dat zij op weg naar het lokaal wat breeduit ging lopen, passerende docenten met een grom gedag zei en misschien in de wc wat oerang-oetang oefeningen deed :-).
      Ik heb dezelfde situatie als ik een lezing geef en ik voel dan hoe ik al in mijn energie kom terwijl ik nog niet ‘aan de beurt’ ben. Misschien kan jij er ook eens op letten hoe je naar het lokaal toeloopt en binnenkomt: ‘hoog’ of ‘laag’, en welk effect dat heeft.
      Leuk als je ons dat laat weten.
      Hartelijke groet,
      Karin

      Beantwoorden
      • Nog even op terugkomen..jaaa..ik doe ook dingen merk ik nu! Ik sta ook in die deuropening en groet en kijk ze even aan. Met een grimas vraag ik ze meestal om op te staan en met mij de ruimte leeg te maken. Tafels aan de kant, stoelen in een kring. W-uppen noem ik dat ook wel eens, zeker om 8.30! Dan de namenlijst rond, ik rustig mijn mappie en klaar! Leuk om eens echt bij stil te staan.

        Beantwoorden
  5. Prachtig filmpje. Goeie tip ook om in een assertiviteitstraining te gebruiken. Voordat je gaat oefenen in het ‘assertieve’ gesprek eerst 2 minuten een krachtige houding aannemen. Nog leuker is wellicht is om het eerst zonder te doen en daarna met, om het verschil te ervaren.

    Beantwoorden
  6. Wat grappig, ik heb dit filmpje een paar weken geleden ook gezien en had precies hetzelfde. Ik vond haar ook onzeker overkomen, maar toch bleef ik wel kijken. De inhoud was interessant genoeg blijkbaar.. Tot het moment van haar persoonlijke verhaal en het applaus. Alsof de last van haar schouders viel.
    In empowermenttrainingen waar ik nu mee bezig ben merk ik dat ook. Mensen willen vaak niet over hun verleden praten, maar aan de toekomst werken. Maar als ze hun verhaal toch vertellen, daar waardering voor krijgen, zich er niet meer voor schamen, worden ze 10x zo sterk. Mooi.
    Nu eens kijken hoe ik dit fenomeen verder in de training ga verwerken. Dank!

    Beantwoorden
  7. Wow, wat een inzicht! Het verklaart veel van wat er gebeurt in mij tijdens zo’n situatie. Processen waar mijn bewustzijn nooit echt ‘weet’ van heeft gehad. Ik had er wel last van en daar kan ik veel meer invloed op krijgen, lees ik. Dit geldt dus niet alleen voor mijzelf maar ook voor mijn deelnemers. Hoe zitten we erbij en welk effect heeft dat?

    Beantwoorden
  8. Fantastische film. Eyeopener! Bedankt voor het doorsturen.
    Het verklaart direct waarom het zo goed voelt om ruim op tijd voor een training aanwezig te zijn en het lokaal te verkennen en rustig voor te bereiden op de dag.

    Ik heb het al aan een paar mensen doorgestuurd die voor lastige gesprekken en sollicitaties stonden.
    Bedankt!
    Groeten,
    Karin

    Beantwoorden
  9. Dank je Karin voor het delen van deze TedTalk en jouw interpretatie. Dit geeft mij een verklaring waarom ik op een dag, nu drie jaar geleden het volgende meemaakte.

    Ik had net mijn opleiding trainer coach afgerond bij je collega Silvia Blankenstijn. Bij een trainingsorganisatie waar ik begonnen was mocht ik met een ervaren collega mee draaien in een tweedaagse communicatie training. Ik hoefde niets voor te bereiden alleen maar waarnemen. Die bewuste dag was ik onderweg en mijn collega belde mij op om te vragen waar ik was. Ik zei dat ik er bijna was, waarop hij antwoordde dat is mooi want ik ben hier al, maar ben ziek.

    Aangekomen op locatie ontmoette ik inderdaad een lijkbleke collega die echt niet in staat was om de training te geven. Oplossing was natuurlijk dat ik alleen de training ging doen. Toen ik na een drie kwartier over mijn belemmering “ik heb niets voorbereid” kon stappen ben ik voor de groep gaan staan en de eerste twee uur de groep aan het werk gezet, puur op basis van mijn ervaringen tijdens de opleiding. Doodeng, maar net gedaan alsof dit “daily routine” was.
    De klas kwam in flow, net zoals ik, zover zelfs dat ik buiten mijzelf kon treden en mezelf daar kon zien staan. Een bijzondere ervaringen en twee prachtige dagen gedraaid.

    Nu ik dit artikel heb gelezen en de deze TEdTalk heb gezien begrijp ik wat er is gebeurd.En ofschoon ik door deze ervring enorm gegroeid ben ook in die paar andere situaties dus prachtig kan toepassen. Prachtig ook om dit soort ervaringen mee te geven aan “onze” trainees, waar het gaat om assertiviteit, nee zeggen, opkomen voor jezelf presenteren enzovoort.

    Top. Thanks!
    Onno de vries

    P.s. zou ook zo maar eens kunnen helpen als je als zelfstandig trainer wat (telefonische) acquisitie hebt te doen!

    Beantwoorden
    • Mooie ervaring Onno!
      Zo helpt een lijkbleke collega je in je eigen kracht te komen :-).
      Ook een mooie tip voor als je met zijn tweeën werkt en je wilt dat je co-trainer meer ruimte pakt: ga er ‘lijkbleek’ bij zitten (dus een beetje kleiner dan je je voelt) zodat je collega zich groter kan maken.

      Beantwoorden
  10. Zo herkenbaar: de ruimte eigen maken voor je gaat beginnen is ook voor mij een must. Dat ik daarmee mijn eigen hormonen voorprogrammeer, daarvan was ik me niet zo bewust. Met een holistisch mensbeeld ben ik al lang overtuigd van de wederzijdse beïnvloeding. Ik ben echter zo blij dat de wetenschap ons ook steeds meer laat zien dat het klopt en dat je het dus gericht kunt inzetten.
    Fake it till you become it… ik zou zeggen: laat je lichaam je helpen in jezelf te geloven met een extra hormonale boost. Het is er allemaal al. Niks fake… jouw oorspronkelijke zelf.
    Dank je Karin, voor het delen van dit filmpje!

    Beantwoorden
  11. Hahaha! Wat een feest der herkenning!
    Ik ging op 24 september jl. mijn praktijkexamen voor train de trainer doen. En ik vroeg om even alleen te zijn in de zaal voor dat ik zou gaan starten. Alles klaargezet en ik heb met mijn armen al zwaaiend door de ruimte gelopen. Als het ware ingeschurkt! Dit is mijn speelterrein voor de komende 45 minuten!

    Het heeft geholpen, mijn zenuwen floepten al vrij snel weg en ik heb van het examen een feestje gemaakt! Nu snap ik wat ik heb gedaan 😉 Thanx voor het inzicht!

    Beantwoorden
    • Leuk Evelyn! Van harte met je behaalde examen!!

      Voor mij lag hier inderdaad ook een link. Wij hadden altijd al als ‘regel’ dat de deelnemers en examencie de zaal uitmoeten, zodat de trainer de zaal van zichzelf kan maken en ik had ook bedacht dat dat precies het Amy-cuddy-effect heeft of zou moeten hebben. Mooi om te lezen hoe jij hem hebt uitgebuit, zwaaiend met je armen :-)!

      Beantwoorden
  12. Ijzersterke slogan, dat ‘Fake it ’till you make it.’ Ook verbaal werkt het. Zeg maar eens een paantal keren achter elkaar tegen jezelf dat je een loser bent. Effect? En andersom: zeg dat je het kunt. ‘Ik kan het, ik kan het, ik…’ Welk gevoel ontwikkelt zich dan?
    In de zelfhulpprogramma’s van AA en aanverwanten neemt het ‘Fake it ’till you make it’-principe een prominente plek in. Denk je dat je de zo gewenste verandering in je leven niet aankunt? Doe alsof je het kunt en op zeker moment…

    Beantwoorden

Plaats een reactie